Latince adı ‘Zingiber Officinale’ olan Zencefil, zencefilgiller familyasındandır. Anavatanı Asya’nın tropik bölgeleridir. Başta Çin olmak üzere Hindistan, Endonezya, Vietnam, Japonya’da yetişir. Zencefil bitkisi toprak altında köklerinde dallanmış şekilde yumrulara sahiptir. Bitkinin adı zencefil ‘boynuz şeklinde’ anlamına gelen kelimeyi çağrıştırdığı için Sanskritçe’den türemiş olduğu düşünülür. Mavi-yeşil renkli çiçekleri olan çokyıllık bir bitkidir.
Zencefil bir bitki familyası olmaktan çok daha fazlasıdır. Baharatlı aroması ve kokusuyla yemeklerde lezzet arttırıcı olarak kullanılır. Hemen her türlü et yemeğini aromasıyla zenginleştirir. Ayrıca her çeşit çorbada, omlette, patates yemeğinde, pizzada, hamur işlerinde tadını özgürce sergiler. Dünya mutfağında zencefil,zengin soslar hazırlamak, salatalara müthiş lezzet katmak için kullanılır. Ayrıca gazoz, şarap, turşu ve reçel yapımında zencefilden yararlanılır.
Zencefil bitkisinden; zencefil çayı, zencefil yağı, zencefil tentürü, zencefil kremi, zencefil macunu, zencefil ekstresi, zencefil ekstraktı, zencefil sabunu, zencefil şampuanı ve tütsüsü üretilir.
Latince adı ‘Thymbra Spicata’ olan Zahter, ballıbabagiller familyasındandır. Anavatanı Doğu Akdeniz ve Karadeniz’dir. Ülkemizde hemen hemen her yerde yetişmekle birlikte Gaziantep ve Antakya yöresinin Zahter’i meşhurdur. Kekiğe benzerliğiyle tanınır. Keskin kokusu ve hafif acımsı bir tadı vardır. Temmuz ve Ağustos aylarında pembe renkli çiçekler açan çalı görünümünde bir bitkidir.
Zahter bir bitki familyasından daha fazlasıdır. Farklı aroması ve kokusuyla yemeklere ayrı bir lezzet kattığı gibi bir kâseye konulup zeytinyağına banılarak da tüketilebilir. Hemen her türlü et yemeğini aromasıyla zenginleştirir. Salataların vazgeçilmezi olabilir. Ayrıca her çeşit çorbada, patlıcan yemeğinde, domatesli yemeklerde tadını özgürce sergiler. Değişik lezzetler arayanların farklı damak tatları geliştirebileceği bir çeşnidir. Antakya’nın meşhur Tepsi kebabında kullanıldığı gibi Zahter adında kendine has bir yemek türü de vardır. Osmanlı döneminde özellikle zahter kahvaltılarda vazgeçilmez bir bitkiymiş.
Zahter bitkisinden; zahter çayı, zahter yağı, zahter macunu ve zahter kremi üretilir.
Toplanılan zahter bitkisi demetler halinde baş aşağı asılarak kurutulur.
Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan zeytin, bir bitki familyası olmaktan çok daha fazlasıdır. Damakta bıraktığı değişik aroması ve lezzetiyle kahvaltı sofralarının baş tacıdır. Ayrıca her çeşit çorbada, poğaçada, hamur işlerinde, omletlerde, pizzalarda, patates salatalarında tadını özgürce sergiler. Zeytinden üretilen yağ ise zeytin meyvelerinin ününü çoktan aşmış vaziyettedir. Zeytinyağı ile zengin soslar hazırlamak, salatalara müthiş lezzet katmak mümkündür. O yiyeceklerde kullanıldığında sıradan bir yağdan çok daha fazlasıdır. Hatta birçok yörede ekmeğe banılarak zeytinyağı yenilir.
Hiçbir ağaç insanlık tarihinde Zeytin ağacı kadar kutsal sayılmamıştır. Eski Mısır’a zeytini ve nasıl işleneceğini tanrıça İsis’in öğrettiğine inanılır. Ramses Güneş Tanrısı Ra’nın şehri Heliopolis’i zeytin ağaçlarıyla süslemiştir. Mısır’da dini ayinlerde arınma aracı olarak zeytinyağı kullanılmıştır. Homeros zeytinyağına sıvı altın yakıştırması yapmıştır. Ünlü Solon’un kanunları zeytin ağacını kesenleri cezalandırmıştır. İsa Peygamber’in göğe yükseldiğine inanılan Kudüs’teki Zeytin Dağı, bugün hala zeytin ağaçlarıyla meşhurdur. Eski Ahit’e göre tufan durulduktan sonra Nuh’un gemisinin penceresinden salınan beyaz güvercin gagasında zeytin dalıyla geri dönmüştür. Kuran’ı Kerim’de ise zeytinin insanlığa hediye olarak cennetten Sina Dağı’na indirildiği yazar. Zeytin; saflığın, zarafetin, gururun, bilgeliğin, barışın, ölümsüzlüğün, bolluğun, adaletin ve yeniden doğuşun simgesi olmuştur.
Zeytin yaprağı bitkisinden; zeytin yaprağı çayı, zeytin yaprağı yağı, zeytin yaprağı ekstraktı, zeytin yaprağı ekstresi, zeytin yaprağı tentürü, zeytin yaprağı sabunu ve şampuanı üretilir.
