Latince adı ‘Rumeoc Patienta’ olan Labada, karabuğdaygiller familyasındandır. Anavatanı Akdeniz’dir. Ülkemizde hemen hemen her yerde rahatlıkla yetişir. Daha çok dağlık, ormanlık, çayırlık ve sulak yerleri sever. Haziran ve Eylül ayları arasında geniş damarları yaprak açar. Tek sap üzerinde büyüyerek yaz ortalarında kırmızı pul halinde çiçek açan otsu yıllık bir bitkidir.
Bazı yörelerde Duvelik, Efelek, Avelik, Dağ pazısı, Ilıbada, Gegeş olarak da bilinir. Eski Mısır ve Roma döneminden beri kullanılmaktadır. Yapraklarının ekşimtırak tadı sayesinde birçok yemeğin yapımında, özellikle yaprak dolmasında tercih edilmiştir. Pirinç ve soğan karışımları Labada’yla mükemmel bir uyum gösterir. Salatalarda, çorbalarda tadını özgürce sergiler. Labada’yla farklı damak tatları elde etmek mümkündür.
Labada bitkisinden; labada çayı, labada yağı üretilir.
Tedavi amaçlı kullanımında mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
[1] http://tr.mydearbody.com/sifali-bitkiler/labada-otu-efelek.html
Lavanta, Latincede yıkamak anlamına gelen ‘lavare’ kelimesinden türemiş “Lavandula” ismiyle bilinir. Ballıbabagiller familyasındandır. Haziran ve Temmuz aylarında göz alıcı güzellikte ve ahenkli çiçekler açan yarı çalımsı çokyıllık bir bitkidir. Lavantanın anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Tüm Avrupa, Akdeniz ve de Ege denizi kıyılarında bol miktarda doğal koşullarda yetişir.
Lavanta bir süs bitkisi olmaktan çok daha ötede bir bitkidir. O müthiş kokusuyla, güzelliğin, zarafetin ve hoşluğun sembolüdür. Farklı aroması, enfes kokusuyla yemeklerde ve salatalarda zengin tatlar elde etmek için müthiş bir çeşnidir. Nefese tazelik verdiğinden temiz ve ferahlatıcı bir tadı vardır. Lavanta bitkisini yakından tanımayanlar onun bu enfes kokusunun sadece çiçeklerinde olduğunu sanabilir. Oysa lavantanın yaprakları ve yaprak sapları da aynı muhteşem kokuya sahiptir.
Meryem Ana, güveleri giysilerden uzak tuttuğundan lavantayı çok severmiş. Eski Mısır’da mumyalama işleminde kullanılmıştır.
Lavanta bitkisinden; lavanta çayı, lavanta yağı, lavanta tentürü, lavanta kolonyası, lavanta sabunu ve şampuanı üretilir. Ayrıca içeriğindeki lavanta esansının zenginliğiyle parfümeri endüstrisinde hammadde olarak kullanılır.
[1] Bitkilerle Modern Tedavi_Dr. Ahmet Toptaş (s125)
